TalĠilju BANDA
L-EWWEL BANDA MQABBIJA
L-Għaqda Mużikali Madonna tal-Ġilji tal-Imqabba twaqqfet uffiċjalment fl-1911. L-ewwel laqgħa saret fit-28 ta’ Mejju tal-istess sena taħt il-Presidenza tas-Sur Paolo Caruana, negozjant mill-aktar prominenti tal-Imqabba li kellu rwol importanti ħafna fil-konflitt li jwassal għat-twaqqif taż-żewġ Soċjetajiet ewlenin tal-Festa tal-Imqabba. Fil-fatt is-Sur Caruana mexxa żewġ Għaqdiet oħra tal-Festa mwaqqfa fl-Imqabba. Fl-1898 kien President tal-‘Casino San Giuseppe’ u tal-‘Casino Santa Maria’ fl-1905. S’issa xejn mhu dokumentat dwar dawn iż-żewġ Soċjetajiet, it-tnejn bil-għan li jiċċelebraw iż-żewġ Festi ewlenin tal-Imqabba, li huma l-Assunta tal-Madonna u l-Festa. ad Unur il-Madonna tal-Ġilji. Dawn iż-żewġ organizzazzjonijiet kienu estremament qosra. Fil-fatt, fl-1910 jew forsi qabel, seħħet il-famuża qasma fi ħdan il-‘Casino Santa Marija’, li wasslet għall-għeluq totali ta’ dan il-każin. Konsegwentement, is-Sur Caruana fetaħ Każin ġdid bl-isem ‘Circolo Pio X’, li l-għan tiegħu kien li jorganizza kull sena l-Festa tal-Madonna tal-Ġilju. Huwa baqa’ fit-tmexxija ta’ dan il-klabb għal tliet snin sal-1914.
Bħall-maġġoranza tal-irħula Maltin, l-Imqabba sofriet ħafna mill-ħsarat kbar li seħħew matul it-Tieni Gwerra Dinjija. Hekk kif il-gwerra fl-aħħar waslet fi tmiemha, il-ħajja soċjali ta ‘kuljum kienet f’ħażin. In-nies tal-lokal bħall-bqija ta’ Malta xtaqu li jirkupraw minn dan id-diżastru u ppruvaw joħolqu affarijiet li bihom setgħu jirrikreaw lilhom infushom.
Sal-bidu tal-1944, l-ebda waħda miż-żewġ Soċjetajiet tal-Imqabba ma kienet tinkorpora formazzjoni Mużikali uffiċjali. L-ewwel referenza għal Soċjetà Mużikali fl-Imqabba hija dokumentata f’ittra datata 19 ta’ Awwissu 1944, mibgħuta mis-Sur Leonard Bilocca, Segretarju tal-Każin tal-Ġilju fid-Depot tal-Pulizija fil-Ħamrun. F’din l-ittra s-Sur Bilocca, jissottometti l-applikazzjoni sabiex l-isem tal-Każin jinbidel minn ‘The Lily Club’ għal ‘The Lily Band Club’. Din l-ittra ġiet debitament aċċettata u min-naħa tagħha ġiet rikonoxxuta b’ittra oħra indirizzata lis-Sur Bilocca datata 29 ta’ Awwissu 1944 fejn infurmah li b’effett immedjat, l-isem tal-Każin inbidel għal ‘Il-Każin tal-Banda Ġilju’, u b’hekk ġie rikonoxxut uffiċjalment bħala Soċjeta’ Mużikali nhar. fid-29 ta’ Awwissu 1944:
“Sinjur, jiena ordnat mill-Kummissarju tal-Pulizija biex nirrikonoxxi li rċevejt l-ittra tiegħek tad-19-il instant, u ninfurmah li l-isem “The Lily Club” ġie mibdul għal “The Lily Band Club”.
Din l-ittra tindika li attività mużikali diġà għaddiet fi ħdan il-każin li jorganizza l-Festa tal-Madonna tal-Ġilji, u għalhekk, il-Kumitat, applika sabiex jakkwista l-istatus ta’ Soċjetà Mużikali.
Huwa wkoll l-uniku dokument oriġinali validu ppubblikat s’issa minn Għaqda Festa tal-Imqabba dwar it-twaqqif tal-Banda tagħha stess.
Il-Banda Madonna tal-Ġilju dehret għall-ewwel darba fil-pubbliku fid-9 ta’ Diċembru 1945, esegwiet Kunċert Mużikali fil-Pjazza ewlenija tal-Imqabba fl-okkażjoni tal-Festa tal-Immakulata Kunċizzjoni taħt id-direzzjoni ta’ Mro Joseph Darmanin. Nhar il-Festa tal-Madonna tal-Ġilju, il-Banda għamlet l-ewwel Marċ ta’ Nofs il-Ġilju tal-Imqabba. Il-Banda libbret ħafna ammirazzjoni mill-bidu nett u ma kinitx sorpriża li 8 xhur biss wara d-debutt tagħha tat l-ewwel servizz tagħha barra l-Imqabba, waqt il-Festa ta’ Stella Maris f’Tas-Sliema f’Awwissu 1946.
